Bài viết này hướng dẫn bạn đọc cách xác định sơ bộ kích thước móng băng bằng những công thức hết sức đơn giản.
Móng nông nói chung và móng băng nói riêng cầm đảm bảo điều kiện áp lực lên nền đất nhỏ hơn cường độ nền đất (hay sức chịu tải của nền đất)
σ ≤ [R]
Trong đó:
[R] là cường độ nền đất được xác định theo công thức (15) trong mục 4.6.9 theo tiêu chuẩn TCVN 9362:2012. Khi không có số liệu địa chất có thể giả thiết [R] = 100 kN/m2 - tuy nhiên người thiết kế cần lưu ý biện pháp gia cố (ví dụ như cọc tre) cho vùng đất yếu để thỏa mãn giả thiết trên.
I. Xác định áp lực tác dụng lên nền đất σ.
Áp lực nền đất xác định theo công thức
σ = P*k / A
Trong đó:
- P là tải trọng chân cột hay tải trọng tác dụng lên móng trong phạm vi xem xét. P được xác định dựa trên kết quả phân tích của phần mềm Etabs hay Sap... hoặc gần đúng có thể xác định theo công thức:
P = n*S*P0
- n - số tầng nhà.
- S - diện tích chịu tải của cột (minh họa như hình dưới đây)
Hình 1: Xác định diện tích chịu tải của cột.
P0 - là suất tải trọng của mỗi m2 sàn có thể lấy 12 - 15 kN/m2.
- k là hệ số kể đến sự phân bố không đồng đều của ứng suất dưới đáy móng. Lấy k = 1.2 (tham khảo Móng mềm)
Hình 2: Sự phân bố không đồng đều của momen dưới đáy móng
- A là diện tích dưới đáy móng, ví dụ như đối với hình dưới có thể xác định theo công thức
A = L1 * B1 + L2 * B2 - B1 * B2
Hình 3: Xác định diện tích dưới đáy móng.
Như vậy, để xác định kích thước móng băng chúng ta cần xác định các bề rộng móng sao cho diện tích móng đảm bảo điều kiện
σ = P * k / A ≤ [R]
Trong thực hành tính toán, chúng ta lần lượt thay đổi bề rộng móng B1, B2 bằng các giá trị khác nhau cho đến khi thỏa mãn điều kiện trên, thông thường lấy B1 > B2; ví dụ B1 = 1.1m, B2 = 0.9m; B1 = 1.3m, B2 = 1.1m v.v..
II. Chiều cao móng, dầm móng.
Chiều cao đàm móng có thể xác định theo điều kiện h ≥ L /10 (với L là nhịp dầm). Để tính toán cốt thép dầm móng chúng ta cần xác định được nội lực, tham khảo mô hình tính toán móng băng
III. Ví dụ
Xét cột ở giữa trong công trình 4 tầng có kích thước mặt bằng như hình dưới.
Hình 4: Ví dụ tính toán
Phản lực chân cột:
P = 4* 12 * (5.25 + 6.3) / 2 * 5 / 2 = 693 kN
Diện tích đáy móng:
A = B1 * 5 / 2 + B2 * (5.25 +6.3 ) / 2 - B1 * B2
Chọn B1 = 1.1m và B2 = 0.9m
=> A = 6.98 m2
σ = 693 * 1.2 / 6.98 = 119 kN/m2
Với giả thiết [R] = 100kN/m2 thì bề rộng B1, B2 không thỏa mãn. Do đó ta chọn lại B1 và B2.
Chọn B1 = 1.3m và B2 = 1.2m
=> A = 8.65 m2
σ = 693 * 1.2 / 8.65 = 96 kN/m2
Với giả thiết [R] = 100kN/m2 thì bề rộng B1, B2 có thể thỏa mãn.
Với nhịp lớn nhất là 6.3 m ta có thể chọn chiều cao móng là 600mm.
Sau khi chọn xong kích thước móng, chúng ta tiến hành tính toán nội lực trong dầm móng bằng mô hình tính toán, tham khảo: Hướng dẫn tính toán móng băng
Tham khảo